[VN Express] Thua để thức tỉnh

Thua để thức tỉnh

Một lần tập trung đội tuyển quốc gia, huấn luyện viên Park Hang-seo bày trò vật tay. Ai thắng ông, ông sẽ thưởng tiền.

Chúng tôi hào hứng nhưng cũng "tế nhị", chỉ đưa hai cầu thủ nhỏ con vào trước để đấu với ông thầy sắp tuổi 70. Ai dè hai cậu này nhanh chóng bị loại. Chúng tôi cử tiếp một cầu thủ cao chừng 1,75 m, nặng hơn 73 kg. Vẫn thua.

Phải đến khi một cầu thủ cao trên 1,8 m. nặng hơn 78 kg, cơ bắp vạm vỡ xuất trận, huấn luyện viên Park mới chịu thua.

Ông Park vẫn thường tổ chức các cuộc đấu vui, như một cách nhẹ nhàng để nhấn mạnh tầm quan trọng của sức mạnh cơ bắp cầu thủ trước khi vào giai đoạn tập luyện mới.

Thể lực là một thách thức to lớn của đội tuyển dưới thời HLV Park Hang-seo. Một thống kê trên Footystats lúc bấy giờ chỉ ra tỷ lệ thủng lưới của đội tuyển Việt Nam trong hiệp hai luôn cao hơn gấp nhiều lần so với hiệp một. Trung bình, mỗi trận chúng ta chỉ thua 0,1 bàn trong hiệp một, nhưng con số này tăng lên 0,6 bàn trong hiệp hai. Một sự chênh lệch phản ánh rõ ràng vấn đề thể lực - nền móng của mọi môn thể thao.

HLV Park vì vậy luôn tập sức bền và nhồi thể lực cường độ cao. Ông cũng đặc biệt nhấn mạnh tinh thần thi đấu, đằng sau đó là ẩn ý: chúng ta kém về thể hình và yếu về thể lực nên nếu thi đấu với các đội khỏe hơn, phải quyết tâm vượt bậc mới bù đắp được điểm yếu này trong 90 phút.

Nhưng điểm yếu mà ông Park trăn trở vẫn đeo bám đội tuyển Việt Nam. Trận thua 0-4 trước Malaysia mới đây tiếp tục là "một thất bại - nhiều câu hỏi". Trong đó, người xem không khó nhận ra, đội tuyển Việt Nam thất thế ở những tình huống tỳ đè, tranh chấp tay đôi, bứt tốc và đặc biệt là sức bền.

Vì sao người Việt thể lực yếu? Vấn đề không nằm ở cá nhân các cầu thủ, không thể giải quyết ngay ở thế hệ này, mà chỉ có thể khắc phục cho các thế hệ tiếp theo bằng cách chú trọng đào tạo từ gốc, cụ thể là phát triển thể thao học đường. Thể hình người Việt vốn đã hạn chế so với các quốc gia khác, lại không có điều kiện phát triển do thiếu cơ sở vật chất rèn luyện thể thao trong trường học.

Năm ngoái, khi có dịp trở lại thăm trường đại học cũ, tôi ngỡ ngàng khi không còn thấy sân vận động từng là nơi thi đấu bóng đá, kéo co, hội thao sôi nổi một thời. Thay vào đó là một tòa nhà kiên cố.

Theo một kết quả khảo sát công bố trên Academia năm 2019, tình trạng thiếu sân bãi, nhà tập trong hệ thống trường học Việt Nam là rất nghiêm trọng. Cấp Tiểu học: chỉ 17% trường có nhà tập thể thao, 15% có sân tập. Trung học cơ sở: 12% có nhà tập, 15% có sân tập. Trung học phổ thông: 30% có nhà tập, 15% có sân tập. Nhiều trường vùng sâu, vùng xa, học sinh phải tập thể dục trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt, không có sân bãi đảm bảo an toàn. Chỉ 20% trường tiểu học trên cả nước có sân bóng hoặc thiết bị thể thao cơ bản. Phần lớn trường học chỉ bố trí 1-2 tiết thể dục mỗi tuần, hoàn toàn không đủ để duy trì thể lực hay phát triển kỹ năng thể thao cho học sinh.

Trong 10 năm sống và làm việc tại Hàn Quốc, chưa trường tiểu học hay trung học nào tôi đi qua mà không có sân thể dục. Năm ngoái tôi có dịp tham quan khoảng 20 trường đại học tại đây. Không có trường nào thiếu sân bóng hay nhà thi đấu. Theo quy định của Chính phủ Hàn Quốc, trường có trên 1.000 học sinh phải có diện tích tối thiểu 3.800 m² cho hoạt động thể thao, bao gồm cả sân ngoài trời và nhà thi đấu trong nhà. Dù đất nước này có mật độ dân số cao, cơ sở vật chất thể thao vẫn luôn được ưu tiên và đầu tư đồng bộ.

Hậu quả không chỉ nằm ở thể thao. Việc thiếu vận động thể chất thường xuyên còn dẫn đến hàng loạt hệ lụy: tỷ lệ học sinh bị cong vẹo cột sống, cận thị, béo phì ngày càng gia tăng. Sự yếu kém về nền tảng thể chất, nếu không được giải quyết từ sớm, sẽ là lực cản lâu dài cho thể thao chuyên nghiệp và sức khỏe cộng đồng.

Năm 2016, Chính phủ từng có Quyết định 1067/QĐ-TTg, đặt mục tiêu phát triển thể thao học đường giai đoạn 2016-2020, định hướng đến năm 2025. Đến nay, khi thời hạn của kế hoạch đã kết thúc, câu hỏi đặt ra là: Chúng ta đã làm được bao nhiêu trong số những mục tiêu đó, hay kế hoạch lại rơi vào tình trạng "đánh trống bỏ dùi"?

Nếu muốn cải thiện thể thao Việt Nam một cách bền vững, giải pháp không thể chỉ nằm ở đội tuyển quốc gia hay HLV ngoại. Việt Nam cần kiên trì với một kế hoạch bài bản được thực thi: Đầu tư ngân sách xây dựng hệ thống sân bãi, nhà thi đấu trong trường học; Tuyển chọn và đào tạo giáo viên thể chất có trình độ chuyên môn cao; Tổ chức định kỳ các giải thể thao học đường, tạo sân chơi rèn luyện thể lực, tinh thần thi đấu cho học sinh; Áp dụng tiêu chuẩn bắt buộc về diện tích sân bãi thể thao trong xây dựng trường học mới.

Thể thao học đường không phải là "phụ lục" của giáo dục. Đó là gốc rễ của một dân tộc khỏe mạnh - cả về thể chất lẫn tinh thần. Không thể mong chờ thành tích quốc tế nếu nền móng trong nước vẫn yếu ớt, thiếu hụt và bị xem nhẹ.

Lê Huy Khoa
Cựu trợ lý ngôn ngữ Đội tuyển bóng đá Việt Nam
Nguồn: https://vnexpress.net/thua-de-thuc-tinh-4897680.html

 

Nghe nói tên Khoa này dính phốt gì

 

Thoyyyy. Giáo dục cái Đông Lào này không cứu được đâu. Tự bỏ tiền ra cho con nó theo môn gì đó vui vui cải thiện thể chất và tinh thần thôi.