[TN] Trà tặc ở biên giới, do tàu cộng cài vào.

'Giặc trà' miền biên giới
06:26 - 20/03/2022 7 THANH NIÊN

Lam Phong
Đánh giá tác giả


Nhiều năm qua, cây trà cổ thụ Việt nhiều lần đối mặt cạnh tranh bẩn cùng đủ thủ đoạn triệt hạ nhau của 'giặc trà' từ bên kia biên giới.

Tung tin mua gỗ trà bề mặt trên 50 cm, đào gốc đổ muối cho trà chết, ra giá cao để dân đốn trà hái nhanh kiếm tiền, khiến cây lụi tàn dần, gần đây mang cả băng rôn sang giăng dưới gốc cây trà Việt để nhận của mình…

Nhiều năm qua, cây trà cổ thụ Việt nhiều lần đối mặt cạnh tranh bẩn cùng đủ thủ đoạn triệt hạ nhau của “giặc trà” từ bên kia biên giới.

Những ông thầy dùi
Hà Giang có diện tích trà cổ thụ lớn nhất nước (khoảng 25.000 ha), nằm vùng núi giáp biên Trung Quốc (TQ), trải dài từ Đồng Văn, Yên Minh, Quản Bạ xuống các huyện Vị Xuyên, Hoàng Su Phì… Trong đó, các xã Nậm Ty, Túng Sán (H.Hoàng Su Phì) có những cây trà đại thụ thân to hai đến ba người ôm, cao trên 30 m, rêu phong phủ kín, nguyên dấu hoang sơ.


Băng rôn tiếng Trung: “Cao Cổ Thuần - Cổ thụ trà viên cơ địa” được thuê giăng ở cây trà Túng Sán

TƯ LIỆU

Là địa bàn miền biên, giao thương tiểu ngạch khá thuận tiện nên trà nguyên liệu từ cây cổ thụ bao năm qua đa phần tập trung xuất qua biên giới. Những người làm trà bên kia biên giới cũng tìm sang Việt Nam, thuê xưởng, hoặc kết hợp nông dân Việt Nam sản xuất trà tại các vùng như Thượng Sơn, Phương Tiến, Thanh Thủy… sau đó chuyển sản phẩm về theo đường tiểu ngạch, hoặc ăn chia với người cho thuê xưởng bán lại ở thị trường Việt Nam.

Những thương lái sang Việt Nam thuê xưởng, điểm chung dễ nhận là các công đoạn kỹ thuật chỉ dừng ở mức sơ chế, trà khi ra thành phẩm, có chất lượng dưới mức phổ thông của một phẩm trà quý hái từ cây cổ thụ. Nếu là trà phơi (trà vàng), cách làm héo khá ẩu, thậm chí không làm héo, thu mua là cho vào quay tôn ngay rồi đem vò, phơi khô nhanh trực tiếp chừng một - hai nắng là hoàn thiện. Hồng trà cũng không khá hơn khi loanh quanh với vị chua, mùi cháy… toàn những đại kỵ trong nghề sản xuất trà chất lượng.

Những người làm trà kinh nghiệm về dòng shan tuyết cổ thụ hoặc sản xuất trà công nghiệp (trà trồng vùng trung du) lâu năm cho hay, đây là “chiêu” của thợ trà từ bên kia biên giới. Phan Trọng Nhất, doanh nghiệp khai thác vùng nguyên liệu trà cổ thụ Điện Biên từ 2009, cho biết: “Khách mua chỉ người TQ, có năm họ sang thuê xưởng theo thời vụ (thường là vụ xuân vì trà mùa đấy dễ làm - PV). Họ sang Việt Nam làm và không triển hết kỹ thuật vì sợ thợ trà Việt Nam học kinh nghiệm”.

Mỗi vụ trà, thợ lại chỉ dạy khác nhau, khiến người làm trà Việt cứ luẩn quẩn trong mê cung chạy theo thị trường, đáp ứng nhu cầu ông thầy đểu mà không tìm ra thế mạnh vùng nguyên liệu để phát huy thành bản sắc riêng.

Còn các thợ trà sang đánh thuê, nguyên liệu ngon chỉ cần sơ chế, vừa dễ vận chuyển, vừa để người Việt khi pha uống thấy trà mình chẳng có gì hay, lại là cơ hội cho thương lái ép giá nguyên liệu, gom với giá rẻ. Về bên kia biên giới, họ sẽ xử lý và nâng thành cực phẩm, bởi ở đó, chỉ cần nghe trà hái từ vùng nguyên liệu trên 100 năm tuổi, giá đã ở mức trên trời. Thí dụ, trà cổ thụ mua từ VN, nhất là dòng trà phơi, ở mức 70.000 - 350.000 đồng/kg khi đã qua sơ chế, thậm chí là thành phẩm, nhưng cùng loại cây cổ thụ, giá ở thị trường TQ nhẹ phải trên 20 triệu đồng mà không dễ mua được đúng nguồn.

Chiếm cây - chiêu mới của “giặc trà”

Từng đi qua những vùng trà cổ thụ của TQ, Thái Lan, Lào…, người viết khẳng định Việt Nam đang sở hữu những cây trà đại thụ cao to nhất thế giới. Nói về cách tính tuổi cây, không khó gặp trên các trang mạng xã hội, trà cổ thụ vùng Vân Nam (TQ) thân to một người ôm, đã được xác nhận hơn ngàn năm tuổi, trong khi những cây một người ôm ở Việt Nam nhiều không đếm xuể.


Hai cha con Hoàng Khôn thuê xưởng làm trà ở vùng biên giới Vị Xuyên, Hà Giang

L.P

Trong lần trò chuyện cùng những thợ trà từ TQ sang Việt Nam thuê xưởng sản xuất, hai cha con Hoàng Khôn (quê trấn Hưng Nhai bên kia biên giới) cho biết: “Hà Giang có nhiều trà cổ thụ, thu hái dễ dàng, dễ gom nguyên liệu nên năm nào tôi và cháu nhà cũng sang thuê xưởng. Đặc điểm trà Hà Giang hậu ngọt tốt nên tôi chuyên làm hồng trà. Vùng tôi làm bên nhà không được cây trà to như ở Việt Nam”.

Việc thuê xưởng, hợp tác sản xuất, dù có giấu nghề, kể ra còn có tính hợp tác. Một bài khác “giặc trà” ưa dùng là ép giá. Trà cổ thụ chế biến dễ nhất là trà phơi. Khi trà vào vụ, chỉ việc hái về, quay tôn, vò rồi phơi khô, hoặc chỉ cần phơi héo, vò chân rồi phơi khô, thương lái TQ sẽ cho đội ngũ chân rết khắp các vùng có cây trà cổ thụ, thu mua với giá rẻ mạt. Một cân trà khô năm 2021 của Hoàng Su Phì, vùng giáp biên, giá 120.000 đồng/kg khô, vùng trà càng hẻo lánh, giá bị đè xuống chỉ còn 70.000 đồng/kg khô. Trong khi cũng ở Hoàng Su Phì, trà cổ thụ bình quân ở các xưởng sản xuất có khoanh vùng nguyên liệu, có chỉ dẫn địa lý, hợp tác xã… giá đã 30.000 - 50.000 đồng/kg tươi. Trong sản xuất, 4 - 5 kg trà tươi mới được 1 kg trà khô. Đủ thấy giá trà bị thương lái bóp cổ đến mức nào.

Cuối năm 2021 do dịch Covid-19 nên việc lái trà tràn sang mua bán phá giá không còn, thay vào đó, giặc trà nảy ra chiêu mới: sử dụng biểu ngữ, băng rôn, tìm các vùng trà giáp biên có cây to nhất, căng biểu ngữ, chụp hình toàn bằng tiếng Trung. Vùng trà Thượng Sơn, Túng Sán của Hà Giang bị tình trạng này. Những thân trà to hơn hai người ôm, trừ trong rừng nguyên sinh, còn ở các vùng gắn với bản làng, kích cỡ cây như thế là rất lớn và hiếm gặp. Gặp cây trà đại thụ, bản thân các nhà sản xuất trà ở Việt Nam khá ngại cung cấp thông tin, hình ảnh, vì sợ nhiều người tìm đến gây ảnh hưởng, nhiễu vùng nguyên liệu, vậy mà giặc trà từ bên kia biên giới đem băng rôn sang, chụp hình, như một khẳng định vùng trà đó là của họ để bán sản phẩm giá tốt.

Chiêu trò căng biển báo xác nhận vùng nguyên liệu, chụp các cây trà gốc lớn chỉ mới nhen nhóm, nhưng nhiều nguy hại bởi giặc trà mua nguyên liệu đã rẻ, giờ đến cây không phải của mình, không tốn công chăm bón, nhưng danh tiếng, thương hiệu, và cả sản phẩm chất lượng, họ ăn đủ. Một chiêu trò mới, cần được báo động để cư dân biên giới đề phòng trước nạn “giặc trà” vùng biên. (còn tiếp)

https://m.thanhnien.vn/giac-tra-giac-tra-mien-bien-gioi-post1440241.html

Muôn kế hại trà Việt
04:24 - 21/03/2022 12 THANH NIÊN

Lam Phong
Đánh giá tác giả


Cây trà mọc tự nhiên trên khắp vùng Đông - Tây Bắc Việt Nam, các vùng biên giới cũng có, cớ sao “giặc trà” cứ muốn lấn sang ta hạ thủ cây trà Việt?

Cách đây hơn 10 năm, khi trà Shan tuyết cổ thụ trở nên có tiếng đã nảy sinh trào lưu đào gốc trà cổ thụ đem về vườn nhà trồng làm cảnh. Thú chơi này chỉ được khoảng 5 năm rồi tắt, bởi dân chơi phát hiện hễ cây trà rời khỏi nơi sống ban đầu, dù chăm sóc tốt đến mấy, được 2 - 3 năm cũng tự lìa đời. Trà cổ thụ tưởng may mắn thoát đại nạn, nhưng…


Những gốc trà với đường kính hơn 20 cm, áng chừng trên trăm năm tuổi, bị đốn hạ ở vùng Thượng Sơn, Hà Gian

LAM PHONG

Cú đánh truyền thông
Giới sản xuất trà ở Hà Giang vẫn nhớ những chiêu trò ép giá nguyên liệu, thu gom với giá rẻ, khi lấy được nguyên liệu ngon đem trộn trà bẩn và tiến hành thu gom đem về biên giới, lôi kéo truyền thông sở tại, tổ chức rầm rộ những buổi tiêu hủy để ồn ào đổ lỗi hết cho nông dân Việt. Cứ thế, bao năm qua, giá xuất khẩu trà của người dân tộc bản địa Đông - Tây Bắc, lệ thuộc hoàn toàn vào thương lái từ bên ngoài.

Năm 2015 tại Thái Nguyên, lần đầu Việt Nam tổ chức cuộc thi pha trà Tea Master Cup dưới sự đồng ý của tổ chức Tea Master Cup quốc tế. Trước khi cuộc thi diễn ra, nhiều thương lái “lạ” đặt nông dân các vùng trà sản xuất trà bẩn, trộn bùn, trộn bột đá vào thành phẩm trà khô rồi mang đi không rõ mục đích. Ngay bản thân người sản xuất cũng khẳng định trà này không thể uống, nhưng vì được đặt số lượng nhiều và họ mang đi chứ không tiêu thụ trong nước nên vẫn làm. Thế rồi vụ việc được đánh tiếng đến truyền thông trong nước, những cảnh báo, những phóng sự thực tế về trà bẩn lên sóng, thị trường trà Việt tự thân lao đao, còn thương lái biến mất dạng.

Xâu chuỗi lại sự việc, giới làm trà mới ngộ ra đợt trà bẩn lưu manh ấy hóa ra là mưu kế của “giặc trà”, chỉ tốn tiền thu mua vài tạ trà trồng cây thấp, giá rẻ mạt nhưng đã tạo được hiệu ứng truyền thông lan rộng về trà bẩn nhằm hạ uy tín trà Việt trước khách mời và hội đồng quốc tế (Đài Loan, Hàn Quốc, Nga, Úc...) của cuộc thi Tea Master Cup năm ấy.


Một cây trà măng bị đưa ra khỏi rừng, chuẩn bị vận chuyển đến người mua ở vùng biên giới Quản Bạ

Trà Việt nhiễm độc?
Những năm 2020 - 2021, thêm đợt đồn thổi gây hoang mang nhiều người rằng trà cổ thụHà Giang bị nhiễm chì nặng, uống vào không tốt cho sức khỏe.

Hà Giang sở hữu nhiều mỏ quặng, từ sắt, mangan, kẽm, thiếc, cao lanh, chì... Với cây trà cổ thụ, hễ mọc ở vùng khoáng chất nhiều, độ cao trên 1.500 m, gió nhiều, độ ẩm dày, khí hậu chênh lệch giữa ngày và đêm cao..., trà sẽ cho chất lượng tốt. Nhưng tìm hiểu các vùng mỏ quặng của Hà Giang, đặc biệt là quặng chì, thường ở vùng đất thấp như Ao Xanh (xã Yên Bình, H.Quang Bình), mỏ chì Tà Pan (xã Minh Sơn, H.Bắc Mê), mỏ Sủa Nhè Lử (xã Xín Cái, H.Mèo Vạc), Sàng Thần (H.Bắc Mê) và Bản Lý (H.Yên Minh)... lại không phải là địa bàn cây trà cổ thụ.

Theo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với giới hạn ô nhiễm kim loại nặng trong thực phẩm của Bộ Y tế, trà và các sản phẩm trà có lượng chì phải dưới 2,0 mg/kg. Trong khi đó, theo kết quả kiểm nghiệm do Viện Kiểm nghiệm an toàn vệ sinh thực phẩm quốc gia thực hiện, hàm lượng chì trong trà Hà Giang chỉ từ 0,18 mg/kg trở xuống. Các hàm lượng kim loại độc hại khác như arsen, thủy ngân theo quy định kỹ thuật là 1,0 mg/kg, các kết quả kiểm nghiệm chỉ ở mức 0,024 (arsen) và 0,004 (thủy ngân).

Thông tin trà nhiễm chì tung ra thời điểm trước vụ xuân 2022, và cũng là lúc những doanh nghiệp sản xuất trà đang phải ôm khá nhiều sản phẩm do việc xuất khẩu khó khăn 2 năm qua bởi Covid-19, thực chất lại là một cú dìm hàng cho trà Việt tiếp tục mất giá, mất uy tín, tạo điều kiện thuận lợi cho thương lái bên ngoài thu mua trà chất lượng cao nhưng với giá rẻ mạt.

Nhớ lại trong một hội chợ trà quốc tế diễn ra ở Thâm Quyến trước đại dịch Covid-19, một tranh cãi nảy lửa giữa Quốc An, nhà sản xuất trà từ Hà Giang, và khách tham quan các gian hàng trà Việt. Khách nêu lý do trà Việt không có trà sạch, bởi thời chiến tranh, Mỹ rải chất độc da cam vào rừng, khiến trà bị nhiễm độc (!). Quốc An vất vả lôi bản đồ Việt, khoanh vùng trà cổ thụ vùng Đông - Tây Bắc rồi vùng Tây nguyên, miền Trung Việt Nam, giải thích: “Nước có bao giờ chảy ngược từ vùng thấp lên cao được không? Trà cổ thụ Việt ở Đông - Tây Bắc, còn chất độc chiến tranh ảnh hưởng nhiều vùng miền Trung, nước sao chảy được hơn ngàn cây số ngược lên tận núi cao để nhiễm độc vào trà?”. Khách khi ấy mới hiểu chuyện, gật gù đồng ý. Có thể thấy cách “giặc trà” đồn thổi gây rất nhiều bất lợi cho trà Việt.


Người H’mông nghỉ chân dưới gốc trà cổ thụ ở Ngài Là Thầu, giáp biên Trung Quốc

Hạ thủ cây trà
Ngày trước khi trào lưu hạ cây trà cổ thụ mới nhen nhóm ở miền biên giới Hà Giang, một người làm trà kỳ cựu, tâm huyết với cây trà cổ thụ khi ấy là ông Ngô Viết Thành đau xót: “Họ sang đây “dụ” bà con đốn trà, xẻ ván để bán, chỉ mua những ván bề ngang hơn 50 cm, mà ván trà thì chẳng làm được gì vì nó mềm, vân cũng không đẹp, dễ mối mọt. Cách làm đấy là để bên mình hết cây trà to, còn lại bên họ có, khi đấy họ làm thương hiệu, nói rằng đang sở hữu những cây trà to nhất thế giới”.

Ở những vùng cây nguyên sinh thuộc địa bàn biên giới Lai Châu, cán bộ biên phòng cho biết từ 2018 - 2019 đã phát hiện việc cây trà cổ thụ trong rừng bị đào gốc, đổ muối khiến cây chết dần, và kế hạ thủ ấy chỉ nhắm đến những cây trà có đường kính lớn.

Trà Việt chất lượng nhưng chưa có thương hiệu mạnh

Theo số liệu tổng kết từ Hiệp hội Chè Việt Nam, năm 2021, trà Việt xuất khẩu chính ngạch vào thị trường Trung Quốc 8.700 tấn, là thị trường lớn thứ 4 về nhập khẩu trà của Việt Nam (dẫn đầu là Pakistan với 38.300 tấn, Đài Loan 17.200 tấn, Nga 11.200 tấn). Riêng với trà cổ thụ, thị trường Trung Quốc dẫn đầu về số lượng nhập khẩu, đa phần theo đường tiểu ngạch. Chuyện giao thương không minh bạch lại là cớ để “giặc trà” tận dụng kẽ hở hạ uy tín trà Việt.

TS Nguyễn Hữu La, Phó viện trưởng Viện Khoa học kỹ thuật nông lâm nghiệp miền núi phía Bắc, cho biết: “Hiện nay với giống trà, chúng ta không kém các nước trồng trà trên thế giới vì có đủ hết nguồn gien cho 3 loại sản phẩm trà đen, trà xanh và trà olong. Tuy nhiên, chúng ta làm thị trường nhưng chưa có được thương hiệu mạnh. Rất nhiều khách hàng nước ngoài không biết đến trà Việt Nam dù xuất khẩu trà nằm trong top 5 thế giới”.

Đại tá Phan Hồng Minh, Chính ủy Bộ đội Biên phòng, đại diện Chỉ huy các đồn biên phòng Lai Châu, cho biết: “Rất may vụ việc được phát hiện sớm và chiến sĩ biên phòng đã kịp thời cảnh báo bà con dân bản, giúp bà con hiểu biết, bảo vệ, chăm sóc những cây trà đại thụ của rừng”.

Một giống trà mới được phát hiện những năm gần đây, gọi là trà măng (do búp trà hệt như búp cây măng tre). Theo sách Trà Kinh của thần trà Lục Vũ viết từ thời nhà Đường, trà măng là loại trà quý (Duẩn thủ thượng = Măng trà là thượng phẩm). Giới làm trà Việt gọi bằng tên khác là trà tiên, trà móng rồng. Cuối năm 2021, địa bàn Hà Giang cũng đã có hiện tượng thuê người dân vào rừng sâu, tìm săn cây trà măng, đào lên mang ra khỏi rừng bán theo đặt hàng của thương lái, thân đường kính hơn 20 cm với giá chỉ 800.000 đồng/cây.

Những cây trà rừng mọc nguyên sinh, ngoài chuyện bị “giặc trà” phá hoại, lại đối mặt thực trạng khác là khi thu hái, do cây rừng không ai làm chủ, trà không thuộc nhóm cây lấy gỗ và cây lâm sản ngoài gỗ, người dân tự do khai thác, cây vươn trong rừng nên cành rất cao, việc đốn cành hái búp cho nhanh diễn ra thường xuyên. Cứ theo kiểu khai thác ấy, chỉ vài năm nữa cây trà khi mất hết cành lá cũng sẽ chết dần mòn chứ không thể tồn tại. (còn tiếp)

https://m.thanhnien.vn/muon-ke-hai-tra-viet-post1440655.html

 

Lên

 

Dm bọn tào .

 

Giỏi phalobanen là được rồi, bán trà chừng nào mới giàu.

 

Từ bài trên rút ra đc là Việt Nam làm trà không ngon như Trung Quốc, dù vùng nguyên liệu có vẻ chất lượng hơn

 

giặc, tự dân mình làm chứ đâu ra , làm ăn manh múng chỉ nhìn cái lợi trước mắt thì trách ai

 

Nói thẳng là Việt Nam chế biến trà ăn thế đếu nào đc tàu mà nó phải bày mưu triệt hạ? toàn dân ngu như chó tự bẻ cần câu cơm

 

Do tự mình làm ăn manh mún không đầu tư sản xuất chuyên nghiệp thôi

 

Muốn làm người tốt phải ác và nham hiểm hơn tụi nó mới được .

Ơ ...

 

Tau đi trung quốc 2 lần. Chất lượng chế biến trà tàu là cao nhất rồi. Còn trà Đông Lào gọi là lá cây phơi khô uống thì đúng hơn. Có cl mà bọn nó thèm sản xuất qua phá

 

Đi Đài Lon 1 lần ún thử trà, nói chứ trà phổ thông của nó uống thích hơn mấy cái trà hảo hạng của mình nữa...

Có mua về 2 lạng trà cao sơn, cũng chỉ là loại 1k mấy gần 2k m (chưa tới đc 2k), ún đã thích rồi...

 

Trà mình tuổi loz đua đc tàu với đài

 

Tụi nó lại sang mình mua nguyên liệu về làm trà

 

Nhà ta đi du lịch Tàu về mua hộp trà Thiết Quan Âm thơm ơi là thơm.

Có cax Đông Lào bằng được = ))

 

tụi bây đòi cạnh tranh chất lượng trà với tàu

 

Sao me tàu thế.

 

phải bảo vệ mẫu quốc chứ

 

VN ún trà xanh thôi .

Ta toàn mua bịch trà lài loại pha trà đá pha loãng bỏ tủ lạnh ún thay nước.
Trà sữa cũng ok .

Hồng trà hay đen ún éo quen .

Lipton nhãn vàng thử 1 hớp đcm phải đi nhổ đổ mẹ nó ly luôn , thứ nước đái bò . Ko thể tin được là có người uống cái này .

 

Long Tịnh cũng là trà xanh mà

 

Lipton trà thì nổi tiếng dở vl rồi... uống trà chanh hay đào cho mát thì được, hê hê