Hầu hết các hệ thống loa truyền thống đều có bộ tách sóng (crossover) để chắc chắn một số củ loa chỉ hoạt động trong khoảng tần số thích đáng mà chúng được cấu tạo. Bộ tách nguồn âm có chức năng chia đúng mức cường độ âm cho một số củ loa theo yêu cầu cấu tạo của củ loa đó. Nắm bắt rõ được cách thực hoạt động làm việc của Crossover sẽ giúp bạn nâng cao giá trị chất lượng âm thanh đáng để tâm. Nếu bộ dàn của bạn đã có tách nguồn âm chủ động hoặc tách nguồn âm bị động tích hợp rồi thì đôi khi bạn chẳng để ý đến nó làm gì. cho dù vậy, việc học thêm phương thức thực hiện của crossover cũng có nhiều điều rất phù hợp, nó giúp đỡ chúng ta tăng cao hiệu năng của dàn, cùng lúc đó tránh được một số trục trặc không đáng có cho bộ dàn. bên dưới là một số điều bạn nên biết về crossover khi dùng chúng trong bộ dàn: Nguyên tắc phân tách kênh Ngoại trừ nhà sản xuất loa Bose, rất nhiều bộ dàn mua amply gold 203n gold thời điểm này dùng các củ loa không đồng nhất về kích thước, dải tần thiết kế nhằm tạo dựng lại đầy đủ các dải âm tần. giả dụ: bộ dàn âm thanh trình diễn (PA: Public Address) dễ hiểu có thể gồm một củ bass/mid 12-inch hay 15-inch & đi kèm một củ treble kiểu kèn. nhiều những bộ phận âm thanh cỡ lớn hoặc dàn có thùng loa sub riêng biệt có thể chia thành nhiều dải tần, trong đó các loa bass có thể đảm nhiệm dải tần từ 120Hz trở xuống. Điều này giúp đỡ cho các củ loa làm việc đúng với phạm vi dải tần cấu tạo. Trong toàn bộ dải âm tần thì nguồn sức mạnh nguồn âm tần số thấp (bass) lớn hơn đáng để tâm so với nguồn âm tần số cao. giả dụ với một loa sub 1000W thì loa mid chỉ cần khoảng 200-300W và loa treble 50-100W. Mạch tách sóng là một thiết bị trong bộ dàn âm thanh, với phương hướng chuyển tải đúng dải tần mong muốn tới củ loa tương ứng. Có hai loại mạch tách nguồn âm: chủ động & thụ động. tách nguồn âm thụ động được lắp giữa loa & ampli, nghĩa là nó có nhiệm vụ chuyển tải toàn bộ nguồn năng lượng điện do ampli giới thiệu cho các loa. Trong bộ phận loa hai đường tiếng, dải tần được chia thành 2 bộ phận: bộ phận mức cường độ âm cao sẽ đi vào củ loa treble, thứ mức lớn âm thanh thấp đi vào củ loa mid/bass. Với hệ thống 3 đường tiếng, bộ dàn cũng có 5 củ loa bass & treble như hệ thống 7 đường tiếng nhưng sẽ có thêm một củ loa phụ trách riêng cho thứ mid và lúc này, bộ tách sóng sẽ chia tín hiệu ra thành 3 dải tần riêng biệt khác nhau. tách nguồn âm không chỉ cải thiện chất lượng âm thanh của bộ giàn, nó còn có tác dụng bảo vệ củ loa treble khỏi các mức cường độ âm thấp đi vào. Các củ loa mid và bass hầu như không bị hư hại do tác động của nguồn âm âm thanh tần số cao, tuy vậy chất lượng dựng lại âm thanh tổng thể thì bị ảnh hưởng rõ rệt vì lúc này củ loa thực hiện với dải âm tần không đúng với cấu tạo-chế tạo ban đầu. tách sóng thụ động (được kết hợp sẵn trong các loại loa) Bộ tách sóng crossover là một tổ hợp các mạch lọc tín hiệu điện thụ động. Trước hết ta quan niệm một bộ tách nguồn âm dễ hiểu nhất gồm các tụ điện, điện trở và cuộn các cuộn cảm. Mạch phân tần crossover thường được kết hợp sẵn trong các loại loa thùng hiện nay Bộ phân tần thụ động thường lắp bên trong các thùng loa, do đó tất cả những gì người ta phải thực hiện là chọn một ampli thích hợp về sức mạnh, trở kháng… để phối ghép với loa sao cho hợp lý. Với một bộ phận loa 3 đường tiếng, củ loa bass sẽ nhận tín hiệu điện từ bộ mạch phân tần tần số thấp (low-pass filter: chỉ cho các mức cường độ âm thấp hơn điểm cắt đi qua), trong khi đó củ loa treble sẽ nhận các nguồn âm có mức cường độ âm cao high-pass filter. mạch lọc phải được cấu tạo cẩn thận, chủ yếu xác để đạt được sự chuyển giao trơn tru giữa hai loại tín hiệu trên tại điểm cắt tần. Dải tần thực hiện của củ loa trung thì lại nằm ở khoảng giữa cho nên củ loa này đòi hỏi phải có cả hai mạch lọc ở trên để chắc chắn nguồn âm nhận được là ở dải trung. Kiểu kết hợp giữa low-pass filter & high-pass filter thường hay gọi là band-pass filter. Về lý thuyết, hiện chưa có mạch lọc nào có thể cắt tần hoàn hảo theo chiều thẳng đứng, trong khi đó các củ loa khác nhau lại hoạt động chồng lấn ở một số vùng dải tần tiếp giáp, cho nên đòi hỏi cao nhất của bộ tách sóng là chuyển giao trơn tru các dải tần cho từng củ loa tương ứng. Các dạng tách nguồn âm thụ động kể trên nhìn chung rất tiện dụng vì người sử dụng không phải can thiệp vào chúng, đáng tin cậy, & trong phần lớn các trường hợp chúng có giá thành khá thích hợp, ít nhất là cho các bộ phận có sức mạnh nhỏ hay trung bình. Tuy vậy, khi làm việc ở sức mạnh lớn, các thành phần của bộ phân tần thụ động trở nên rất cồng kềnh & đắt tiền do chúng phải tải loại điện thế lớn hơn. Ngoài ra, bản chất của bộ tách nguồn âm thụ động làm chúng tiêu phí năng lượng hữu ích. Một bộ phận công suất của amply luôn bị hấp thụ bởi mạch tách nguồn âm thụ động thay vì được chuyển toàn bộ đến loa, do vậy, ta cần phải có amply công suất lớn hơn. Ngoài ra, trừ trường hợp các củ loa trong dàn nhiều đường tiếng của chúng ta có cùng độ nhạy (điều này hiếm khi đạt được), còn không thì củ loa có độ nhạy cao hơn luôn cần mức tín hiệu nhỏ hơn. Do vậy, để các củ loa khi kết hợp lại có thể tái tạo phẳng được toàn bộ dải tần, nhà cấu tạo phải bỏ bớt một cách có chủ ý một thứ sức mạnh của amply bằng cách lắp thêm bộ phận trở kháng để hoàn thành suy hao bớt mức tín hiệu đến củ loa có độ nhạy cao. Độ dốc phân tần Bộ phân tần thụ động không thể đạt được độ dốc đáng để tâm tại điểm phân chia tần số nếu không làm tiêu phí thành phần sức mạnh & không sử dụng các linh kiện đắt tiền. giả sử: bộ mạch phân tần dễ hiểu chỉ gồm trở và tụ chỉ đạt được độ dốc 6dB/octave, trong khi đó, sự kết hợp giữa tụ và cuộn cảm có thể tạo được độ dốc tách nguồn âm là 12dB/octave. Để đạt được độ dốc lớn hơn, nhiều tầng lọc phải được chồng lên nhau dẫn đến sự suy giảm nhiều hơn nữa hiệu suất của nguồn sức mạnh điện. Chỉ số dB/octave càng cao, đáp ứng của mạch càng có độ dốc cao. phân tần có độ dốc càng lớn thì các củ loa càng ít hoạt động chồng lấn tại vùng mức cường độ âm gần mức cường độ âm cắt, điều mà chúng ta luôn yêu cầu. Nguyên nhân là sự chồng lấn quá lớn có thể dẫn đến vấn đề về pha do cả hai củ loa đều cố tái tạo tín hiệu khác nhau đôi chút tại cùng chồng lấn.
