Thoái hóa là một quá trình lão hóa tự nhiên của cơ thể, thường xảy ra ở hệ cơ xương khớp, đặc biệt là cột sống, khớp gối, khớp háng và đốt sống cổ. Tuy nhiên, không phải ai cũng có nguy cơ mắc bệnh như nhau. Có những đối tượng dễ bị thoái hóa hơn người khác do ảnh hưởng của lối sống, tuổi tác và nghề nghiệp. Bài viết sau đây sẽ phân tích chi tiết về những nhóm người có nguy cơ cao và cách phòng ngừa hiệu quả. 1. Người cao tuổi – Đối tượng dễ bị thoái hóa phổ biến nhất Tuổi tác là yếu tố hàng đầu khiến cơ thể bước vào quá trình lão hóa tự nhiên. Khi tuổi càng cao, sụn khớp, đĩa đệm và các mô mềm xung quanh khớp bị hao mòn dần, làm giảm khả năng vận động và tăng nguy cơ viêm khớp, thoái hóa đốt sống, thoái hóa khớp gối. Theo thống kê, trên 80% người trên 60 tuổi có biểu hiện của các bệnh lý thoái hóa. Vì vậy, người cao tuổi được xem là đối tượng dễ bị thoái hóa nhất và cần có kế hoạch chăm sóc sức khỏe khớp ngay từ sớm. 2. Người làm việc văn phòng – Ngồi lâu, ít vận động Một nhóm đối tượng dễ bị thoái hóa đáng chú ý khác là những người làm việc văn phòng. Việc ngồi liên tục trong nhiều giờ, sai tư thế hoặc ít vận động khiến cột sống cổ và lưng chịu áp lực lớn. Lâu dài, điều này dẫn đến thoái hóa đốt sống cổ, đau vai gáy và thoát vị đĩa đệm. Ngoài ra, ánh sáng yếu, bàn ghế không phù hợp và thói quen sử dụng máy tính sai cách cũng là tác nhân góp phần gia tăng nguy cơ thoái hóa ở dân văn phòng. 3. Người lao động nặng – Áp lực lớn lên khớp và cột sống Những người làm công việc lao động tay chân nặng nhọc, như khuân vác, công nhân xây dựng, thợ hồ, nông dân,… thường xuyên phải nâng vác vật nặng và làm việc trong tư thế cúi, gập người. Điều này gây áp lực liên tục lên hệ xương khớp, đặc biệt là cột sống thắt lưng và khớp gối. Chính vì vậy, đây là nhóm đối tượng dễ bị thoái hóa cột sống và thoát vị đĩa đệm sớm hơn nhiều so với lứa tuổi thông thường. 4. Người thừa cân, béo phì – Tăng gánh nặng cho khớp Cân nặng quá mức gây áp lực lớn lên các khớp, đặc biệt là khớp gối và cột sống. Khi phải chịu trọng lượng lớn trong thời gian dài, sụn khớp bị mài mòn nhanh hơn, dẫn đến thoái hóa. Ngoài ra, người béo phì còn có nguy cơ mắc các bệnh chuyển hóa như tiểu đường, mỡ máu, cũng ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe xương khớp. Do đó, người thừa cân nên được xếp vào nhóm đối tượng dễ bị thoái hóa, và cần kiểm soát cân nặng để giảm thiểu nguy cơ. 5. Người từng bị chấn thương khớp hoặc phẫu thuật xương khớp Chấn thương ở khớp, đặc biệt là các chấn thương thể thao hoặc tai nạn, có thể làm tổn thương sụn khớp và gây ra các biến đổi cấu trúc khớp. Dù sau đó có hồi phục, những khớp từng tổn thương vẫn dễ bị thoái hóa hơn bình thường. Tương tự, các trường hợp từng phẫu thuật thay khớp, chỉnh hình xương cũng cần theo dõi kỹ vì đây là những đối tượng dễ bị thoái hóa thứ phát. 6. Người có chế độ dinh dưỡng kém – Thiếu dưỡng chất cho xương khớp Chế độ ăn thiếu canxi, vitamin D, collagen, omega-3 và các khoáng chất quan trọng có thể khiến xương khớp yếu, dễ bị tổn thương và thoái hóa sớm. Những người ăn uống không đủ chất hoặc thường xuyên dùng chất kích thích như rượu bia, thuốc lá cũng làm tăng nguy cơ thoái hóa. Chính vì vậy, việc xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý là rất quan trọng để phòng ngừa thoái hóa, đặc biệt với những đối tượng dễ bị thoái hóa do yếu tố dinh dưỡng. 7. Người có tiền sử gia đình mắc bệnh xương khớp Yếu tố di truyền cũng góp phần đáng kể. Nếu trong gia đình có cha mẹ hoặc người thân bị thoái hóa khớp, thoát vị đĩa đệm,… thì nguy cơ mắc bệnh ở thế hệ sau cũng cao hơn. Do đó, những người có yếu tố di truyền cần theo dõi và chủ động chăm sóc sức khỏe khớp từ sớm. Biện pháp phòng ngừa cho các đối tượng dễ bị thoái hóa Để hạn chế nguy cơ và làm chậm quá trình thoái hóa, các đối tượng dễ bị thoái hóa nên thực hiện các biện pháp sau: Tập luyện thể dục đều đặn: Các bài tập nhẹ nhàng như yoga, bơi lội, đi bộ giúp tăng độ dẻo dai cho khớp và cải thiện tuần hoàn. Duy trì cân nặng hợp lý: Giảm tải áp lực lên các khớp, đặc biệt là khớp gối và cột sống. Chế độ ăn uống đầy đủ chất: Bổ sung canxi, vitamin D, omega-3 và các dưỡng chất tốt cho xương khớp. Tư thế đúng trong sinh hoạt và lao động: Tránh ngồi lâu một tư thế, không bê vật quá nặng sai kỹ thuật. Khám sức khỏe định kỳ: Đặc biệt khi có triệu chứng đau nhức, hạn chế vận động. Kết luận: Hiểu rõ về các đối tượng dễ bị thoái hóa giúp chúng ta chủ động phòng tránh và điều chỉnh lối sống phù hợp để bảo vệ sức khỏe xương khớp. Đừng chờ đến khi có triệu chứng mới điều trị – hãy chăm sóc cơ thể ngay hôm nay để có một hệ xương khớp khỏe mạnh về sau.
